تقویم شیعه | 10 ذىالحجه
1. عید قربان
روز عید اضحى است، و در این روز حجاج بیتاللهالحرام براى رمى جمرات و قربانى کردن در منا به سر مىبرند(1).
2. شهادت عبدالله محض و جمعى از آلحسن علیهمالسلام
در این روز در سال 145 ه جناب عبدالله محض بن حسن مثنى بن امام حسن مجتبى علیهالسلام در سن 57 سالگى همراه با جمعى از برادران و پسر عموهاى خود در زندان منصور دوانیقى لعنهاللهعلیه به شهادت رسیدند. زندان آنان به گونهاى بود که روز و شب در آن مشخص نبود.
برادران عبدالله محض حسن و ابراهیم بودند، مادر این دو بزرگوار فاطمه بنت الحسین علیهالسلام بود. فرزندان عموى عبدالله محض، یعقوب، اسحاق ابوالحسن على العابد، عباس و عبدالله بودند.
بعضى از این بزرگواران مثل ابراهیم بن حسن زنده دفن شدند. بعضى دیگر هنگامى که داخل خانه بودند سقف را روى آنها خراب کرد و شهید شدند. مرقد آل حسن علیهالسلام در هاشمیه نزدیک بغداد است، که مشهور به قبور سبعه است(2).
منصور به خاطر عدوات خاصى که با اهل بیت علیهمالسلام داشت، مدتى قبل از شهادت آن بزرگواران، در سال 144 ه دستور داد آل حسن علیهمالسلام را با غل و زنجیر بر گردن و پا، بر مرکبهاى چموش و بدن روانداز سوار کرده و به ربذه ببرند. آنان را با این حال در مقابل آفتاب با بدن برهنه در مقابل منصور نگه داشتند. عبدالله محض خطاب به منصور فرمود: آیا ما در روز بدر با اسراى شما چنین کردیم؟ این کلام بر منصور گران آمد و برخاست و رفت .
هنگامى که آن بزرگوار را با این حال از مدینه بیرون مىبردند امام صادق علیهالسلام از پس پردهاى به آنان نگاه کرد و آنقدر گریست که اشک بر محاسن شریفش جارى شد و فرمود: بخدا قسم بعد از این جماعت حرمتى براى خداوند حفظ نکردهاند(3).
3. نماز عید امام رضا علیهالسلام در خراسان
در این روز حضرت ثامنالحجج علیهالسلام به خواهش مأمون، در خراسان براى نماز عید تشریففرما شدند. مأمون با دیدن ازدحام مردم براى شرکت در نماز به امامت حضرت، دستور داد از نیمهی راه بازگردند، چرا که ترسید مردم بر او شورش کنند(4). در مراجعت از این نماز بود که حضرت رضا علیهالسلام از خداوند تقاضاى مرگ فرمود.
📚منابع:
1. توضیح المقاصد: ص 30. مسار الشیعه : ص 18
2. مراقدالمعارف: ج 2 ص 15. کتاب المعقبین من ولد الامام امیرالمؤمنین علیهالسلام: ص 124 123
3. مراقدالمعارف: ج 2 ص 19. مقاتل الطالبیین: ص 144، 196، 205
4. قلائدالنحور: ج ذى الحجه، ص 383