1. روز مباهله

در سال دهم هجرى پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نامه‌اى به نصارى نجران فرستادند، به این مضمون که خداوند یکتا را عبادت کنند و مسلمان شوند، یا به مسلمین جزیه بدهند و به مذهب خود باشند و گرنه آما‌ده‌ی جنگ باشند.
در حضور جمع مسیحیان و فرستادگان پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فصل‌هاى جامعه قرائت شد و با اذعان به آنچه در جامعه آمده بود تصمیم گرفتند هفتاد نفر از جمله سید و عاقب و ابوحارثه را براى تحقیق به مدینه بفرستند.
آنان به مدینه آمدند و خدمت پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شرفیاب شدند. هر چه آن حضرت دلیل و برهان آورد آنان قبول نکردند و امر به مباهله واگذار شد. جبرئیل علیه‌السلام نازل شد و این آیه را آورد: فمن حاجک فیه من بعد ما جاک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنه الله على الکاذبین(1): اگر کسى با تو مجادله کند بعد از علمى که نزد تو آمده، بگو بیایید تا فراخوانیم پسران خود و زن‌هاى خود و کسى که به منزله جان ماست آنگاه نفرین کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.
روز دیگر هنگام بالا آمدن آفتاب، پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دست على بن ابى طالب علیه‌السلام را گرفت و از حجره بیرون آمد. امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام را پیش رو روانه فرمود و حضرت صدیقه کبرى فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها از پشت سر آمدند، تا بین دو درختى که قبلاً تعیین شده بود رسیدند.
اسقف با همراهان آمد و گفت: با چه کسانى با ما مباهله مى‌کنید؟ پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: با بهترین اهل زمین و نیکوترین جهانیان نزد خداوند متعال زیرا که از طرف خداوند متعال امر شده‌ام که آنها را بیاورم، و اشاره به آل‌عبا علیهم‌السلام فرمودند.
ابوحارث که میل به اسلام داشت فرصت را مغتنم شمرده، پا پیش گذاشت و دست سید و عاقب را گرفته و آنها را نصیحت کرد و از عواقب این مباهله مطلع کرد و گفت: صفات او و اهل‌بیت او را در کتاب‌ها خوانده‌اید. این محمد همان پیامبر است، مگر نمى‌بینید ابرهاى سیاه را، و دگرگونى آفتاب را، و شاخه‌هاى درختان را که خم شده‌، و صداى مرغان‌ و دود سیاه اطراف و آثار زلزله را که در کوه‌ها نمودار شده است. آن بزرگواران منتظرند که دست به دعا بردارند. به خدا قسم اگر سخنى گویند از ما نشانى نمى‌ماند. برویم و با او صلح کنیم.
او را فرستادند و ابوحارث مسلمان شد و عرض کرد: مردم نجران پشیمان شده‌اند. حضرت فرمود: اسلام بیاورند. گفت: قبول نمى‌کنند. فرمود: آماده‌ی جنگ باشند. گفت: قدرت این کار را ندارند، ولى حاضرند جزیه را قبول کنند.
پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: شرایط ذمه و مقدار آن را به آنها بگویید. بعد از معین نمودن جزیه و شرایط آن، امیرالمؤمنین علیه‌السلام آنها را نزد پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آوردند، و پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: اگر با من و این جماعت اهل‌بیت من مباهله مى‌نمودید، به صورت میمون و خوک مى‌شدید و این وادى بر شما آتش مى‌شد و یک سال نمى‌گذشت که تمامى نصارى نابود مى‌شدند(2).

2. روز خاتم بخشى

در این روز امیرالمؤمنین علیه‌السلام در مسجد پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم انگشتر خود را در حالت رکوع به سائل بخشید، و آیه‌ی مبارکه‌ی انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یؤ تون الزکاه و هم راکعون(3) در شأن آن حضرت نازل شد(4).

3. نزول سوره‌ی هل اتى

در این روز سوره‌ی هل اتى در شأن امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام نازل شده است(5). این مهم بعد از سه روز روزه‌ی آنان و اعطاى افطارشان به مسکین و یتیم و اسیر بود که طعام بهشتى نازل شده. بنابر نقلى روز 25 ذى‌الحجه این سوره‌ی مبارکه نازل شد(6).

📚منابع:
1. سوره آل عمران: آیه 61
2. تفسیر برهان: ج 1 ص 287 288. قلائدالنحور: ج ذى‌الحجه: ص 427، 438، 441
3. سوره مائده: آیه 55
4. قلائدالنحور: ج ذى الحجه، ص 426. اکابر اهل سنت اتفاق دارند که آیه انما ولیکم الله ... در شأن امیرالمؤمنین علیه‌السلام نازل شده است. مانند فخر رازى، محمد صدر عالم، ابن مردویه، خطیب بغدادى، ابن عساکر، محمد بن اسماعیل الامیر، ابن مغازلى، ابواللیث سمر قندى، ثعلبى سبط ابن جوزى، شهاب الدین احمد، ابن صباغ، ابونعیم، ملا على قوشجى، سمعانى، واقدى، بیهقى، نسائى، خوارزمى، طبرى، کلبى، حموینى و...
5. زادالمعاد: ص 301
6. توضیح المقاصد: ص 32. مسارالشیعه: ص 23. مصباح المتهجد: ص 712. العددالقویه: ص ‍ 315

انتشار گلچینی از روایات، مقاتل، اشعار و... در مناسبت‌های مذهبی

برای ورود به کانال حسینیه مجازی مکتب‌الشهداء بر روی تصویر زیر کلیک کنید