حسینیه مجازی مکتب‌الشهداء

حسینیه مجازی مکتب‌الشهداء
حسینیه مجازی مکتب‌الشهداء

حسینیه مجازی مکتب‌الشهداء | انتشار گلچینی از روایات، مقاتل، اشعار و... در مناسبت‌های مذهبی

طبقه بندی موضوعی
حزب الله سایبر
انعکاس‌اخبار‌فرهنگی‌مذهبی‌شهرستان‌صومعه‌سرا
Blog Skin
شهدای صومعه‌سرا
آشنایی‌با‌شهدای‌شهرستان‌صومعه‌سرا
Blog Skin
مکتب الشهدا در شبکه های اجتماعی

آداب همسایه داری در سیره اهل بیت علیهم السلام

جمعه, ۴ ارديبهشت ۱۳۹۴، ۱۰:۲۰ ق.ظ
امروزه با گسترش دنیای ماشینى، روابط عاطفى و انسانى مردم با یکدیگر بسیار ضعیف شده به طوری که همسایگان نزدیک کوچک ترین خبرى از یکدیگر ندارند و حتى گاهى پس از چندین سال سکونت در یک محل، هنوز نام همدیگر را نمى دانند. این رویه، از نظر اسلام به شدت مذمت شده است.

اسلام به عنوان یک دین کامل و اجتماع ساز و تأمین کننده سعادت دنیوی و اخروی انسان، دستورات و توصیه های اخلاقی و حقوقی را برای همسایه داری در نظر گرفته است که با مراعات آن انسانها می توانند در کنار هم به راحتی و آسایش زندگی کنند. در همین زمینه «آداب همسایه داری» را  در سیره اهل بیت(علیهم السلام) را بخوانید:




همسایه خوب

امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
حُسنُ الجِوارِ یُعَمِّرُ الدِّیارَ وَیَزیدُ فِى العمارِ؛(1)
خوش همسایگى شهرها را آباد و عمرها را زیاد مى کند.

رفتار با همسایه
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
إِن أَحبَبتُم أَن یُحِبَّکُمُ اللّه  وَ رَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائتُمِنتُم و َاصدُقوا إِذا حَدَّثتُم و َأَحسِنوا جِوارَ مَن جاوَرَکُم؛(2)
اگر مى خواهید که خدا و پیغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند رد کنید و چون سخن گویید راست گویید و با همسایگان خود به نیکى رفتار نمایید.

حدود همسایگی
امام على (علیه السلام) فرمودند:
وَالجِوارُ أَربَعونَ دارا مِن أَربَعَةِ جَوانِبِها؛(3)
تا چهل خانه از چهار طرف همسایه به شمار مى آیند.

معیار خرید خانه
امام على (علیه السلام) فرمودند:
سَل عَنِ الرَّفیقِ قَبلَ الطَّریقِ، وَ عَنِ الجارِ قَبلَ الدّارِ؛(4)
قبل از مسافرت ببین همسفرت کیست و پیش از خرید خانه ببین همسایه ات کیست.

درغیاب او آبرویش را حفظ کن
امام سجاد (علیه السلام) فرمودند:
أَمّا حَقُّ جارِکَ فَحِفظُهُ غائِبا وَ إِکرامُهُ شاهِدا وَ نُصرَتُهُ إِذا کانَ مَظلوما و َلا تَتَّبِع لَهُ عَورَةً فَإِن عَلِمتَ عَلَیهِ سوءً سَتَرتَهُ عَلَیهِ وَ إِن عَلِمتَ أَنَّهُ یَقبَلُ نَصیحَتَکَ نَصَحتَهُ فیما بَینَکَ و َبَینَهُ وَ لا تُسَلِّمهُ عِندَ شَدیدَةٍ وَ تُقیلُ عَثرَتَهُ وَ تَغفِرُ ذَنبَهُ وَ تُعاشِرُهُ مُعاشَرَةً کَریمَةً؛(5)
اما حق همسایه ات این است که درغیاب او آبرویش را حفظ کنى و در حضورش او را احترام نهى. اگر به او ظلمى شد یاریش رسانى، دنبال عیبهایش نباشى، اگر بدى از او دیدى بپوشانى، اگر بدانى نصیحت تو را مى پذیرد او را در خفا نصیحت کنى، در سختى ها رهایش نکنى، از لغزشش درگذرى، گناهش را ببخشى و با او به خوبى و بزرگوارى معاشرت کنى.

همراهی در شادی و مصیبت
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
فى حُقوقِ الجارِ:  إِنِ اسْتَغَاثَکَ أَغَثْتَهُ وَ إِنِ اسْتَقْرَضَکَ أَقْرَضْتَهُ وَ إِنِ افْتَقَرَ عُدْتَ عَلَیْهِ وَ إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِیبَةٌ عَزَّیْتَهُ وَ إِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ هَنَّأْتَهُ وَ إِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ وَ إِنْ مَاتَ تَبِعْتَ جَنَازَتَهُ وَ لَا تَسْتَطِیلُ عَلَیْهِ بِالْبِنَاءِ فَتَحْجُبَ الرِّیحَ عَنْهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ...؛(6)
درباره حقوق همسایه فرمودند: اگر از تو کمک خواست کمکش کنى، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهى، اگر نیازمند شد نیازش را برطرف سازى، اگر مصیبتى دید او را دلدارى دهى، اگر خیرى به او رسید به وى تبریک گویى، اگر بیمار شد به عیادتش روى، وقتى مرد در تشییع جنازه اش شرکت کنى، خانه ات را بلندتر از خانه او نسازى تا جلوى جریان هوا را بر او بگیرى مگر آن که خودش اجازه دهد... .

مبادا همسایه گرسنه بخوابد
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
ما آمَنَ بى مَن باتَ شَبعانَ وَجارُهُ طاوِیا، ما آمَنَ بى مَن باتَ کاسیا وَجارُهُ عاریا؛(7)
به من ایمان نیاورده است آن کس که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد. به من ایمان نیاورده است آن کس که شب پوشیده بخوابد و همسایه اش برهنه باشد.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل ج8، ص429، ح9897

صبر در برابر آزار و اذیت همسایه
امام کاظم (علیه السلام) فرمودند:
لَیْسَ حُسْنُ الْجِوَارِ کَفَّ الْأَذَى وَ لَکِنَّ حُسْنَ الْجِوَارِ الصَّبْرُ عَلَى الْأَذَى؛‏(8)
خوش همسایگى تنها این نیست که آزار نرسانى، بلکه خوش همسایگى این است که در برابر آزار و اذیت همسایه صبر داشته باشى.

شر همسایه
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
لایَدخُلُ الجَنَّةَ عَبدٌ لا یَأَمَنُ جارُهُ بَوائِقَهُ؛(9)
کسى که همسایه از شرش در امان نباشد به بهشت نمى رود.

نهی همسایه از گناه
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
مَن لَهُ جارٌ و َیَعمَلُ بِالمَعاصى فَلَم یَنهَهُ فَهُوَ شَریکُهُ؛(10)
هر کس همسایه اى را داشته باشد که گناه مى کند ولى او را نهى نکند، شریک در گناه اوست.

برکت خانه
امام على (علیه السلام) فرمودند:
اِنَّ لِلّدارِ شَرَفا وَ شَرَفُهَا السّاحَةُ الواسِعَةُ وَ الخُلَطاءُ الصّالِحونَ وَ اِنَّ لَها بَرَکَةً وَ بَرَکَتُها جَودَةُ مَوضِعِها وَسَعَةُ ساحَتِها وَ حُسنُ جِوارِ جیرانِها؛(11)
خانه را شرافتى است. شرافت خانه به وسعت حیاط (قسمت جلوى خانه) و هم نشینان خوب است. و خانه را برکتى است، برکت خانه جایگاه خوب آن، وسعت محوطه آن و همسایگان خوب آن است.

زکاتِ رفاه
امام على (علیه السلام) فرمودند:
زَکوةُ الیَسارِ بِرُّ الجیرانِ وَ صِلَةُ الارحامِ؛(12)
زکاتِ رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم است.

خوش همسایگى
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
صلة الرّحم و حسن الخلق و حسن الجوار یعمران الدّیار و یزدن فی الأعمار؛(13)
صله رحم، خوش اخلاقى و خوش همسایگى، شهرها را آباد و عمرها را زیاد مى کند.


شیعیان، مایه برکت همسایگانشان
امام على (علیه السلام) فرمودند:
شیعَتُنَا المُتَباذِلونَ فى وِلایَتِنا، اَلمُتَحابّونَ فى مَوَدَّتِنا اَلمُتَزاوِرونَ فى اِحیاءِ اَمرِنا اَلَّذینَ اِن غَضِبوا لَم یَظلِموا وَ اِن رَضوا لَم یُسرِفوا، بَرَکَةٌ عَلى مَن جاوَروا سِلمٌ لِمَن خالَطوا؛(14)
شیعیان ما کسانى اند که در راه ولایت ما بذل و بخشش مى کنند، در راه دوستى ما به یکدیگر محبت مى نمایند، در راه زنده نگه داشتن امر و مکتب ما به دیدار هم مى روند. چون خشمیگین شوند، ظلم نمى کنند و چون راضى شوند، زیاده روى نمى کنند، براى همسایگانشان مایه برکت  اند و نسبت به هم نشینان خود در صلح و آرامش اند.

حرمت همسایه همانند احترام مادر
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
حُرمَةُ الجارِ عَلَی الجارِ کَحُرمَةِ اُمِّه؛(15)
رعایت حرمت همسایه همانند احترام مادر لازم است.

رفع بلا
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
اِنَّ اللّه تَعالی لَیَدْفَعُ بِالْمسْلِمِ الصّالِحِ عَنْ مِأَةِ اَهْلِ بَیْتٍ مِنْ جیرانِهِ الْبَلاءَ؛(16)
به راستی خداوند بلند مرتبه به واسطه مسلمان درستکار، بلا را از اهل صد خانه همسایه اش دور می کند.

سفارش پیامبر(صلی الله علیه و آله)
امام علی (علیه السلام) مى فرماید:
اللَّهَ اللَّهَ فى جیرانِکُمْ فَإِنَّهُمْ وَصِیَّةُ نَبِیِّکُمْ، مازالَ یُوصى بِهْمِ حَتّى ظَنَنّا اَنَّهُ سَیُورِّثُهُم؛(17)
از خدا بترسید! از خدا بترسید! درباره همسایگان که همواره مورد سفارش پیامبرتان بوده اند.(آن حضرت) به قدرى درباره آنان سفارش مى کرد که گمان مى بردیم، براى ایشان میراثى قرار خواهد داد.

آمرزش گناهان
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:
مَن ماتَ وَ لَهُ جیرانٌ ثلاثَةٌ کُلُّهُمْ راضُونَ عَنهُ غُفِرَ لَهُ؛(18)
هر کس بمیرد، در حالى که سه همسایه داشته باشد و همگى از او راضى باشند، آمرزیده مى شود.

پی نوشت ها:
1- کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص667، ح8
2- نهج الفصاحه ص264، ح 554
3- خصال ج2، ص 544
4- کافی(ط-الاسلامیه) ج8، ص24 - نهج البلاغه ص405، نامه 31
5- خصال ج2، ص 569
6- مسکّن الفؤاد، ص 114
7- مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل ج8، ص429، ح9897
8- تحف العقول، ص 409
9- نهج الفصاحه، ص681، ح 2532
10- ارشادالقلوب(دیلمی)، ج1، ص183
11- مکارم الاخلاق، ص 125
12- شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم ج‏4، ص 106، ح 5453
13- نهج الفصاحه ص554 ، ح 1839
14- کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص236 و 237، ح 24
15- کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 666
16- نهج الفصاحة، ح 4651
17- نهج البلاغه، نامه 47
18- مستدرک الوسائل، ج 8، ص422

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی