لباس مشکی ما را به دستمان بدهید
به ما حسینیه‌ی گریه را نشان بدهید
مرا که راهی بزم عزای اربابم
برای زود رسیدن کمی توان بدهید
اگر خدای نکرده در آخر خطم
به جان اشک سه‌ساله مرا امان بدهید
نمازِ گریه‌ی ما با امامت سقاست
به روی مأذنه‌ی کربلا اذان بدهید
قسم به حرمت چشمانتان اگر مُردیم
به روی سنگ حسینیه غسلمان بدهید
علی‌اکبر لطیفیان
قدری به سینه آه برایم بیاورید
پیراهن سیاه برایم بیاورید
اخبار بین راه برایم بیاورید
تربت ز قتلگاه برایم بیاورید
دارد حسین می‌رود انگار کربلا
دارد دل رسول خدا می‌شود مذاب
می‌ریزد اشک روضه ز چشم ابوتراب
شد نوحه‌های فاطمه هم ناله‌ی رباب
کودک چقدر می‌خورد از نهر آب، آب
دارد عجیب قصه‌ی غمبار، کربلا
این ناله‌ی دمادم زهرای اطهر است
زینب بدان که کرب‌وبلا پر ز لشگر است
تا چند روز بعد، حسینِ تو بی‌سر است
آن‌روز روزِ غارت خلخال و معجر است
بدتر ز روضه‌ی در و دیوار، کربلا
گریان تست مادر تو ای حسین من
بر نیزه می‌رود سر تو ای حسین من
گردد اسیر خواهر تو ای حسین من
گردد یتیم دختر تو ای حسین من
تا شام و کوفه همره اغیار، کربلا
عباس من تو دور و بر کاروان بمان
همراه زینب و کمک بانوان بمان
پشت و پناه لشگر و پیر و جوان بمان
پیش حسین من به تمام توان بمان
بی تو نداشت سید و سالار، کربلا
این قافله به سوی شهادت روانه است
شب نامه‌های مردم کوفه بهانه است
از غربت حسین هزاران نشانه است
در انتظار زینب من تازیانه است
زینب کجا و کوچه و بازار، کربلا
انگار بوی پیرهنی را شنیده‌اند
اینها حدیث بی‌کفنی را شنیده‌اند
این سمّ اسب‌ها بدنی را شنیده‌اند
این نیزه‌ها لب و دهنی را شنیده‌اند
رفت از مدینه تیزیِ مسمار، کربلا
مادر هنوز پهلوی من درد می‌کند
این زخم‌های بازوی من درد می‌کند
جای کبودیِ روی من درد می‌کند
خوردم زمین و زانوی من درد می‌کند
وای از حدیث سیلی خونبار، کربلا
روزی که وقت آمدنِ لشگرم رسد
ایام دادخواهیِ از داورم رسد
مهدیِ من به داد دل مضطرم رسد
هم انتقام غنچه گل پرپرم رسد
پس مرگ بر منافق و کفار، کربلا
بر مشامم می‌رسد بوی محرم ای خدا
ترسم از این است محرم را نبینم ای خدا
شکر نعمت نعمتم افزون کند حالا بگو
من چگونه شکر این غم را نمایم ای خدا
مادرم با شور عشق او بزرگم کرده است
تا کند خرج عزای سفره‌ی غم ای خدا
هرچه می‌خواهی بگیر از من بگیر اما مگیر
سوز دل همراه آه و اشک نم‌نم ای خدا
همچو مجنون در بر لیلی اسیرم کرده است
شور زیبای حسین‌های دمادم ای خدا
تشنه‌ی آب فراتم روزی‌ام کن عاقبت
کربلا پایین پای او بمیرم ای خدا
علیرضا خاکساری
از عرش، سوز ناله‌ی جانکاه می‌رسد
دارد صدای زمزمه‌ی ماه می‌رسد
لب‌های قدسیان به دمت گرم می‌شود
“باز این چه شورش استِ” تو از راه می‌رسد
دارد هوای شهر، نفس تازه می‌کند
هر خانه را دَم تو پر آوازه می‌کند
یک مادری لباس سیاهِ گذشته را…
دارد برای نوکرت اندازه می‌کند
سینی به دست‌های مُحرّم یکی یکی
این جمله بر لب همه شد دَم یکی یکی…
“لطفاً کمک کنید به بزم عزایمان”
هی می‌خَرَند، بیرق و پرچم یکی یکی
هر کوچه‌ای که بزم عزایت در آن بپاست
یک شعبه از حرم شده از جنسِ کربلاست
این پارچه که حلقه زده دور روضه‌ات…
یک چادر سیاه، نه… شش گوشه‌ی شماست
عرضِ سلام‌های عَلَم، حال ما شده
پرهای تیغه‌هاش ، پر و بال ما شده
دستِ عَلَم‌کِشانِ تو را بوسه می‌زنیم
این بوسه‌ها ارادت هر سال ما شده
اصلِ شراب، چای عزاخانه‌های توست
بر استکانِ آن، لبِ دیوانه‌های توست
سُکر مدام، هروله ها را درست کرد
سرهای مست‌ها به روی شانه‌های توست
چشم همه برای غمت مثل زمزم است
این چشمه‌ی زلال، فقط زیر پرچم است
این ها تمامِ حال و هوای محرم است
“باز این چه شورش است، که در خلق عالم است”
رضا قاسمی
عاشقانت می‌فروشند عیش را، غم می‌خرند
دل به پاى روضه می‌ریزند ماتم می‌خرند
باز هم شیر حلال مادران تاثیر کرد
بچه‌ها دارند از بازار پرچم می‌خرند
"مثل خار و خس در این سیل به راه افتاده‌ایم"
باز در هم آمدیم و باز در هم می‌خرند
ماه‌ها در یک طرف ماه محرم یک طرف
بیشتر از ماه‌ها ماه محرم می‌خرند
اشک ما اینجا فقط این قدر قیمت یافته
ورنه جاى دیگرى عَرضه کنى کم می‌خرند
تا تو را داریم ما، داراترین عالمیم
بچه‌هاى ما در این خانه حاتم می‌خرند
این طرف گریان شدیم و آن طرف آباد شد
اشک کالایى‌ست که در هر دو عالم می‌خرند
گریه بر مظلوم تکویناً تقرب‌آور است
در حسینیه مرا، حتى نخواهم، می‌خرند
مطمئناً روضه‌اى یا گریه‌اى در کار هست
هر کجا عصیانى از فرزند آدم می‌خرند
عده‌اى دم می‌دهند و عده‌اى دم می‌زنند
پنج تن هم این وسط دارند از دم می‌خرند
گریه کن زهراست، ما تنها سیاهى لشگریم
باز با این حال شکل گریه را هم می‌خرند
اولین گریه کن مُسلم، رسول‌الله بود
گریه بر دندان مُسلم را، مسَلّم می‌خرند
علی‌اکبر لطیفیان
یا معشرالجن والانس هنگام ماتم رسیده است
بر سر زنید و بگریید ماه محرم رسیده است
یا معشرالجن والانس صاحب عزا جز خدا نیست
از این مصائب که امروز بر سبط خاتم رسیده است
یا معشرالجن والانس چشم تماشا که دارد؟
درد مصور رسیده است داغ مجسّم رسیده است
امروز بر تارک نی امروز بر سینه‌ی دشت
رأسی مقدس دمیده‌‌ست جسمی مکّرم رسیده است
تا بوده در نسل آدم تا هست بر جان عالم
کمتر چنین سوگ بوده است داغی چنین، کم رسیده است
یا معشرالجن والانس هنگام ماتم رسیده است
بر سر زنید و بگریید مام محرّم رسیده است
محمدسعید میرزایی
کوچه‌ی غم، باز شد
باز هم در خیمه‌ی دل پای ماتم باز شد
عرش مِشکی‌پوش شد
باز هم پرونده‌ی ماه محرم، باز شد
آسمان آهی کشید
باد راه افتاد و پرچم پُشت پرچم باز شد
بسته شد دربِ گُناه
باب توبه نیز بر اولاد آدم، باز شد
شد دَمَم یا فاطمه
تا که بر شکل هلال ماه چشمم باز شد
با تَعلّق بر غمش
بند از پایِ دلِ أحرارِ عالَم باز شد
یا علی و یا حسین
کودک قلبم زبانش با دو تا دَم باز شد
او شِفایم داد و بعد
بالِ پروازم به سمت عرش أعظم باز شد
هم گدا ارزش گرفت
هم گِره از کارِ او، قَدرِ مُسَلَّم باز شد
روضه‌ی سربسته‌اش
خط به خط با نثرِ جانسوزِ مُقرَّم باز شد
آه، فرقِ ماهِ شاه
از وسط با ضربه‌ای بسیار مُحکم، باز شد
با سه شعبه بعد از آن
حلق طفل و بازوی ارباب با هم باز شد
محمد قاسمی
اولین نماز جمعه‌ی امیرالمؤمنین علیه‌السلام
این روز مقارن است با اولین جمعه‌اى که امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام بعد از بیعت مردم با آن حضرت نماز جمعه خواندند.
📚منبع:
منتخب التواریخ: ص 159
دارد صدای ماه تو نزدیک می‌شود
گوش دلم به اسم تو تحریک می‌شود
شهرم شبیه شام ده سال شصت و یک
یکسر برای داغ تو تاریک می‌شود
اینجا کتیبه‌ها محک سنگ عاشقند
دارد مسیر عشق تو باریک می‌شود
اسفند و طبل و سینه‌زنی خیمه و علم
باز این چه شورش است که افتاده در دلم
ای محتشم دوباره دلم شور می‌زند
شعرم رسیده بر سر آتش، زنان، حرم…
وقتی که بغض روضه گلوی مرا گرفت
نای نوشتن از تو ندارد دگر قلم
من را به شهر گریه شب‌های غم ببر
شب‌های اشک و نیزه و گودال و تیغ و سر
اسفند روی آتش این روضه‌ها منم
من را ببر به نقطه‌ی اوج غم و شرر
این روسیاه دائمی‌ات را کتیبه کن
بین کتیبه‌های سیاه غمت بخر
محمد کابلی
1. روز مباهله
در سال دهم هجرى پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نامه‌اى به نصارى نجران فرستادند، به این مضمون که خداوند یکتا را عبادت کنند و مسلمان شوند، یا به مسلمین جزیه بدهند و به مذهب خود باشند و گرنه آمادهی جنگ باشند.
در حضور جمع مسیحیان و فرستادگان پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فصل‌هاى جامعه قرائت شد و با اذعان به آنچه در جامعه آمده بود تصمیم گرفتند هفتاد نفر از جمله سید و عاقب و ابوحارثه را براى تحقیق به مدینه بفرستند.
آنان به مدینه آمدند و خدمت پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شرفیاب شدند. هر چه آن حضرت دلیل و برهان آورد آنان قبول نکردند و امر به مباهله واگذار شد. جبرئیل علیه‌السلام نازل شد و این آیه را آورد: فمن حاجک فیه من بعد ما جاک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنه الله على الکاذبین(1): اگر کسى با تو مجادله کند بعد از علمى که نزد تو آمده، بگو بیایید تا فراخوانیم پسران خود و زن‌هاى خود و کسى که به منزله جان ماست آنگاه نفرین کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.
روز دیگر هنگام بالا آمدن آفتاب، پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دست على بن ابى طالب علیه‌السلام را گرفت و از حجره بیرون آمد. امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام را پیش رو روانه فرمود و حضرت صدیقه کبرى فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها از پشت سر آمدند، تا بین دو درختى که قبلاً تعیین شده بود رسیدند.
اسقف با همراهان آمد و گفت: با چه کسانى با ما مباهله مى‌کنید؟ پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: با بهترین اهل زمین و نیکوترین جهانیان نزد خداوند متعال زیرا که از طرف خداوند متعال امر شده‌ام که آنها را بیاورم، و اشاره به آل‌عبا علیهم‌السلام فرمودند.
ابوحارث که میل به اسلام داشت فرصت را مغتنم شمرده، پا پیش گذاشت و دست سید و عاقب را گرفته و آنها را نصیحت کرد و از عواقب این مباهله مطلع کرد و گفت: صفات او و اهل‌بیت او را در کتاب‌ها خوانده‌اید. این محمد همان پیامبر است، مگر نمى‌بینید ابرهاى سیاه را، و دگرگونى آفتاب را، و شاخه‌هاى درختان را که خم شده، و صداى مرغان و دود سیاه اطراف و آثار زلزله را که در کوه‌ها نمودار شده است. آن بزرگواران منتظرند که دست به دعا بردارند. به خدا قسم اگر سخنى گویند از ما نشانى نمى‌ماند. برویم و با او صلح کنیم.
او را فرستادند و ابوحارث مسلمان شد و عرض کرد: مردم نجران پشیمان شده‌اند. حضرت فرمود: اسلام بیاورند. گفت: قبول نمى‌کنند. فرمود: آمادهی جنگ باشند. گفت: قدرت این کار را ندارند، ولى حاضرند جزیه را قبول کنند.
پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: شرایط ذمه و مقدار آن را به آنها بگویید. بعد از معین نمودن جزیه و شرایط آن، امیرالمؤمنین علیه‌السلام آنها را نزد پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آوردند، و پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: اگر با من و این جماعت اهل‌بیت من مباهله مى‌نمودید، به صورت میمون و خوک مى‌شدید و این وادى بر شما آتش مى‌شد و یک سال نمى‌گذشت که تمامى نصارى نابود مى‌شدند(2).
2. روز خاتم بخشى
در این روز امیرالمؤمنین علیه‌السلام در مسجد پیامبر صلى‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم انگشتر خود را در حالت رکوع به سائل بخشید، و آیه‌ی مبارکه‌ی انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یؤ تون الزکاه و هم راکعون(3) در شأن آن حضرت نازل شد(4).
3. نزول سوره‌ی هل اتى
در این روز سوره‌ی هل اتى در شأن امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام نازل شده است(5). این مهم بعد از سه روز روزه‌ی آنان و اعطاى افطارشان به مسکین و یتیم و اسیر بود که طعام بهشتى نازل شده. بنابر نقلى روز 25 ذى‌الحجه این سوره‌ی مبارکه نازل شد(6).
📚منابع:
1. سوره آل عمران: آیه 61
2. تفسیر برهان: ج 1 ص 287 288. قلائدالنحور: ج ذى‌الحجه: ص 427، 438، 441
3. سوره مائده: آیه 55
4. قلائدالنحور: ج ذى الحجه، ص 426. اکابر اهل سنت اتفاق دارند که آیه انما ولیکم الله ... در شأن امیرالمؤمنین علیه‌السلام نازل شده است. مانند فخر رازى، محمد صدر عالم، ابن مردویه، خطیب بغدادى، ابن عساکر، محمد بن اسماعیل الامیر، ابن مغازلى، ابواللیث سمر قندى، ثعلبى سبط ابن جوزى، شهاب الدین احمد، ابن صباغ، ابونعیم، ملا على قوشجى، سمعانى، واقدى، بیهقى، نسائى، خوارزمى، طبرى، کلبى، حموینى و...
5. زادالمعاد: ص 301
6. توضیح المقاصد: ص 32. مسارالشیعه: ص 23. مصباح المتهجد: ص 712. العددالقویه: ص 315
